Vietnamese 
English 
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng hiện hữu và cam kết của Việt Nam về việc đạt mức phát thải ròng bằng không vào năm 2050, “xây dựng bền vững” đã không còn là một xu hướng mang tính quảng bá đơn thuần mà đã trở thành một yêu cầu cấp thiết.
Xây dựng bền vững là một tư duy chiến lược, đặc biệt quan trọng đối với những người hoạt động trong lĩnh vực vật liệu và kết cấu xây dựng, định hình lại cách chúng ta kiến tạo không gian sống cho hiện tại và cả tương lai.
Xây dựng bền vững là gì?
Xây dựng bền vững là phương pháp tiếp cận toàn diện trong ngành xây dựng, bao gồm việc thiết kế, thi công và vận hành các công trình nhằm mục tiêu giảm thiểu tối đa các tác động tiêu cực đến môi trường, tối ưu hóa hiệu quả kinh tế và đảm bảo lợi ích cho xã hội.
Theo Hội đồng Công trình Xanh Thế giới (WorldGBC), bản chất của xây dựng bền vững không chỉ dừng lại ở việc sử dụng “vật liệu xanh”. Thay vào đó, nó đòi hỏi một cái nhìn xuyên suốt toàn bộ vòng đời của một công trình, từ giai đoạn khai thác tài nguyên, sản xuất vật liệu, xây dựng, vận hành và bảo trì, cho đến khi công trình được phá dỡ, tái chế hoặc tái sử dụng.
Việc chuyển đổi từ quan niệm “rẻ là tốt” sang “bền là tối ưu” chính là nền tảng cốt lõi khởi đầu của xây dựng bền vững.
Carbon tích luỹ (Embodied Carbon) – Mối nguy vô hình trong vật liệu
Khi nói về phát thải trong ngành xây dựng, phần lớn mọi người thường chỉ nghĩ đến lượng khí thải phát sinh trong quá trình vận hành công trình, chẳng hạn như việc sử dụng điện, nước.
Tuy nhiên, một yếu tố nguy hiểm hơn và thường bị bỏ qua chính là carbon tích lũy (embodied carbon) – lượng carbon phát thải trong suốt quá trình sản xuất và thi công vật liệu.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, carbon tích lũy từ vật liệu và quá trình xây dựng có thể chiếm tới 50% tổng lượng phát thải trong toàn bộ vòng đời của một công trình. Đây là một con số đáng báo động, đặc biệt khi xét đến các vật liệu truyền thống:
– Xi măng: Sản xuất 1 tấn xi măng Portland có thể tạo ra khoảng 900 kg CO₂.
– Bê tông: Mỗi mét khối bê tông thông thường chứa từ 250 đến 350 kg CO₂ tích lũy.
– Thép: Mỗi tấn thép xây dựng khi được sản xuất sẽ phát thải từ 1.8 đến 2.0 tấn CO₂.
Với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng tại Việt Nam, việc lựa chọn vật liệu xây dựng có ảnh hưởng trực tiếp và to lớn đến chỉ số phát thải quốc gia.
Hành trình xây dựng bền vững của Việt Nam: Cơ hội và thách thức
Việt Nam đã có những bước tiến đáng ghi nhận trên con đường hướng tới xây dựng bền vững, điển hình là cam kết đạt Net-Zero vào năm 2050 tại COP26 và sự ra đời của một số quy chuẩn, quy định tích hợp các tiêu chí về vật liệu xanh. Nhiều dự án tiên phong như Trường Đại học Phenikaa, FPT Tower hay Bệnh viện Xanh Đà Nẵng là minh chứng rõ nét cho nỗ lực này.
Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại không ít rào cản:
– Tư duy chuộng “giá rẻ” vẫn còn khá phổ biến trong ngành.
– Sự thiếu hụt một hệ thống tiêu chuẩn thống nhất về công trình xanh.
– Các loại vật liệu tái chế và phụ gia sinh học chưa được ứng dụng rộng rãi.
– Kiến thức chuyên môn về xây dựng bền vững của đội ngũ kỹ sư, kiến trúc sư còn hạn chế.
Dù vậy, những thách thức này cũng chính là cơ hội lớn để các doanh nghiệp, đơn vị tư vấn và nhà sản xuất vật liệu tiên phong, tạo ra lợi thế cạnh tranh và dẫn dắt thị trường.
Tư duy mới cho ngành vật liệu: “Xây để bền”
Để thực hiện hóa mục tiêu xây dựng bền vững, ngành vật liệu xây dựng Việt Nam cần một cuộc cách mạng trong tư duy và hành động, không chỉ đơn thuần là “xây” mà phải là “xây để bền”. Sự chuyển mình này cần tập trung vào các yếu tố sau:
– Đánh giá vật liệu dựa trên vòng đời (Life Cycle Assessment – LCA): Thay vì chỉ nhìn vào giá bán ban đầu, cần phân tích toàn diện các tác động của vật liệu từ lúc khai thác đến khi thải bỏ.
– Đầu tư vào công nghệ sản xuất sạch: Ưu tiên các quy trình sản xuất giúp giảm thiểu phát thải ngay tại nguồn.
– Tối ưu hóa tài nguyên bản địa: Tận dụng các vật liệu sẵn có như tro bay, xỉ lò cao hay các loại phụ gia sinh học để giảm sự phụ thuộc vào tài nguyên không tái tạo.
– Thúc đẩy hợp tác đa ngành: Tạo sự liên kết chặt chẽ giữa kiến trúc sư, kỹ sư kết cấu và nhà sản xuất để cùng nhau phát triển các giải pháp vật liệu tối ưu và toàn diện.
Với một tư duy đúng đắn, ngay cả những vật liệu truyền thống như bê tông cũng có thể trở nên “xanh”, bền vững và thông minh hơn.
Xây dựng bền vững không phải là một lựa chọn xa xỉ dành riêng cho các công trình mang tính biểu tượng, mà là một tiêu chuẩn bắt buộc trong bối cảnh tài nguyên ngày càng cạn kiệt và biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp.
Ngành vật liệu xây dựng Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để chuyển mình, đón đầu xu hướng toàn cầu và góp phần hiện thực hóa một tương lai xanh hơn cho các thế hệ mai sau. Sự thay đổi trong tư duy ngay từ hôm nay chính là chìa khóa để mở ra cánh cửa đó.
– MST: 0402099824
– Hotline: 0915737973
– VPĐD: 76 – 78 Bạch Đằng, Hải Châu, Đà Nẵng
– Nhà máy Bê tông Dufago Cẩm Lệ: Hoà Thọ Tây, Cẩm Lệ, Đà Nẵng
– Nhà máy Bê tông Dufago Thanh Vinh: Đường Số 1, Hoà Liên, Hòa Vang, Đà Nẵng
– Nhà máy Bê tông Dufago Chu Lai: Khu công nghiệp và hậu cần Cảng Chu Lai, Tam Hiệp, Núi Thành, Quảng Nam
– Nhà máy Bê tông Dufago Tịnh Phong: Cụm Công nghiệp Tịnh Phong, Tịnh Phong, Sơn Tịnh, Quảng Ngãi.
